Beide termen klinken misschien ingewikkeld, maar als je er goed over nadenkt zijn ze vanzelfsprekend. “Wintergroen” houdt in dat een plant het hele jaar door groen blijft, zelfs in de winter. Hij laat zijn blad dus niet vallen. “Winterhard” betekent dat de plant winterse omstandigheden, zoals kou, goed kan verdragen.

Er zijn planten die in de winter weliswaar groen blijven, maar absoluut niet winterhard zijn. Althans, niet in ons klimaat. Dit zijn bijvoorbeeld citrusbomen zoals een citroenboom of sinaasappelboom. Vaak zijn dit planten die niet van oorsprong in ons land voorkomen. Citrusplanten groeien van oudsher in warmere klimaten. Vroeger al zette men deze planten binnen om te overwinteren, in een ruimte die ze toepasselijk de naam “orangerie” of “oranjerie” gaven. Onze voorouders gaven ons het goede voorbeeld. Zet niet-winterharde planten, zoals de Afrikaanse lelie (Agapanthus), in de koude maanden in een schuur of garage. Dit gaat het makkelijks als ze in een goed verplaatsbare pot staan. 

Minder onderhoud

Heb je niet veel tijd voor tuinonderhoud, kies dan bij voorkeur voor groenblijvende planten. Dan heb je over het algemeen ook minder last van het rondslingerende blad. Lees hier meer tips voor een onderhoudsarme tuin. Als je kiest voor goed winterharde exemplaren, heb je het minste werk aan het vervangen van doodgevroren planten.

Winterhardheid bestaat er in verschillende gradaties. Er zijn planten die absoluut niet winterhard zijn, zoals veel palmbomen. Al zijn er ook exemplaren die beter tegen de kou kunnen. Planten die matig winterhard zijn, zoals hibiscus, vlinderstruik of hebe, zul je in strenge winters een handje moeten helpen door ze te beschermen tegen de kou. Dit kun je doen door het aanbrengen van een laagje compost, stro of ander beschermingsmateriaal. Tot slot bestaan er goed winterharde planten, waarvan sommige exemplaren zelfs in de winter bloeien, zoals de kerstroos en de sneeuwbal. Veel inheemse planten zijn goed winterhard in Nederland. Met inheemse planten worden de soorten bedoeld die hier van origine voorkomen. Meer over dit onderwerp lees je in ons artikel over inheemse planten.  Omdat we het over de natuur hebben, zijn er nooit volledige garanties te geven. Een hele sterke plant kan onverhoopt toch doodvriezen, zeker als je hem op het verkeerde moment hebt gesnoeid. Gelukkig is dit een mooie gelegenheid om een nieuwe plant aan te schaffen en wellicht je tuin eens te veranderen.

Er bestaan veel planten die winterhard zijn, maar niet wintergroen. Bepaalde planten verliezen namelijk hun blad om zichzelf te beschermen tegen de kou, zoals de weigelia. Sommige planten lijken in de winter haast te verdwijnen, zo ver sterven ze af, zoals de Ooievaarsbek, zilverkaars of de pioenroos. Uitsluitend de wortels blijven over. Je ziet hooguit een enkel takje boven de grond. In het voorjaar komen ze weer langzaamaan boven de grond. Dat is elk jaar weer een leuke verrassing, waar je vrolijk van wordt. Voordeel van bepaalde bladverliezende planten is dat wij kunnen genieten van de prachtige herfstverkleuring, zoals bij de amberboom of blauwe regen.

En, zoals vaker in de natuur, bestaan er ook uitzonderingen. Er zijn planten die niet bladverliezend zijn, maar waarbij het blad ook niet groen blijft. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de beukhaag (Fagus sylvatica). De beukhaag is bekend vanwege zijn bruinkleurige blad, dat in het voorjaar pas afvalt nadat het nieuwe groene bladzich heeft gevormd. Ook lavendel heet officieel wintergroen te blijven, maar veel mensen zouden de bladkleur in de winter niet als groen omschrijven.

De interessantste tuinen om naar te kijken creëer je door een combinatie te maken van verschillende typen planten. Gebruik de wintergroene planten en bomen voor het maken van een zogeheten geraamte. Ideaal daarvoor zijn de Choisya,  zilverspar, dikkemanskruid, conifeer en taxus. Hiermee kun je bepaalde lijnen en vormen benadrukken, zodat de tuin ook in de winter body heeft. Dit geraamte vul je vervolgens aan met diverse planten, die elk op een ander moment interessant zijn. In de zomer kijk je je ogen uit met een palmlelie of boerenjasmijn. In de herfst steel je de show met de herfstaster en een prachtig verkleurende Japanse esdoorn. In de lente fleur je op van de magnolia, maagdenpalm, Chinees klokje (Forsythia) en tulpen. Voeg daar een Amerikaanse sering aan toe en je hebt het hele jaar door een spannende tuin.