Heb je een tuin waar geen gigantische boom in past? Dan kun je een klein blijvende boom overwegen, of een leiboom. Bij een leiboom heeft de kweker de vorm van de boom gestuurd, zodat hij in de vorm groeit die jij wilt. De takken worden vaak door middel van een rek in een verticaal scherm gevormd. Andere vormen van het geleiden van de takken zijn ook mogelijk, zoals een horizontaal scherm (dakvorm) of een andere willekeurige vorm.

De verticale leibomen zijn ideaal aan de rand van de tuin, omdat ze voor privacy zorgen. Inkijk wordt direct sterk beperkt. De bomen groeien wel dichter, maar dijen niet enorm uit. Ook groeien de meeste leibomen in de hoogte door, tenzij de kweker dit heeft beperkt door de boom te enten. Voordeel van dit doorgroeien is, dat de buren na een aantal jaren zelfs niet meer uit hun zolderraam in jouw tuin kunnen kijken. Kun jij ongestoord zonnen. De leilinde (Tilia) is een hele bekende verticale leiboom, maar ook de haagbeuk (Carpinus), tulpenboom (Liriodendron), olijfwilg (Elaeagnus), leiplataan (Platanus x hispanica), sierpeer (Pyrus calleryana) en steeneik (Quercus ilex) zijn prachtig voor in de tuin. Denk ook eens aan een leiboom in de voortuin. Die houdt nieuwsgierige blikken op afstand. Als je kiest voor een bladverliezende soort, heb je in de winter geen lichtbelemmering in je huis.

Met leibomen worden meestal voornoemde verticale vormen bedoeld. Maar in jouw tuin ben jij de baas. Een andere vorm kan natuurlijk ook.

Met horizontale leibomen (dakvorm) kun je een mooie groene parasol creëren. Dat oogt gelijk heel groen maar is ook verkoelend. Wist je dat het in natuurlijke schaduw, zoals die van bomen en struiken, al snel een paar graden koeler is dan in de schaduw van een parasol of zonnescherm? Doordat de plant water verdampt, daalt de temperatuur rond de plant. Zet een eettafel onder twee dakbomen en je luncht of dineert heerlijk in de schaduw. Fijne dakbomen zijn bijvoorbeeld de witte moerbei (Morus alba) en de dakplataan (Platanus x hispanica).

Er bestaan ook bomen die in een andere vorm zijn geleid. Zo zijn er kwekers die bomen in pilaarvorm, of zuilboom leiden of juist de takken in een mooie of exotische vorm sturen. Een zuilberk is een unieke boom voor de grotere tuin. Wist je bijvoorbeeld dat je met een sierpeer (Pyrus salicifolia) prachtige vormen kunt maken? Door zijn grillige takken blijft hij een natuurlijke look hebben. Fruitbomen of druiven worden wel eens in een u-vorm of bekervorm geleid. Ook kan er van een blauwe regen (wisteria) een leivorm worden gemaakt. Doordat het een krachtige groeier is, zou je regelmatig nieuwe scheuten moeten afknippen. Maak je liever een boomvorm van de blauwe regen? Overweeg dan om deze kant-en-klaar te kopen.

Ben je creatief en houd je van een uitdaging? Dan kun je ook andere bomen in een bepaalde vorm sturen. Dit kun je doen door het opbinden van de takken met (bamboe)stokken als de takken nog jong en flexibel zijn. Ook door middel van snoei kun je allerlei vormen bereiken. Jij bent de kunstenaar in je eigen tuin.